महत्वपूर्ण विरुद्धार्थी शब्द | सर्व स्पर्धा परीक्षांकरता उपयुक्त

     !! सर्व विरुध्दार्थी शब्द !!

___________________________________

१  ‘अ’ हा उपसर्ग लागून तयार झालेले विरूद्धार्थी शब्द:  

कुशल            X        अकुशल

चल                X          अचल

तुलनीय         X       अतुलनीय

दृश                X      अदृश

नियमित       X      अनियमित

नित्य             X      अनित्य

नियंत्रित        X      अनियंत्रित

निश्चित          X      अनिश्चित

नीती             X      अनीती

न्याय            X      अन्याय

पराजित        X      अपराजित

परिचित        X       अपरिचित

पवित्र           X       अपवित्र

पारदर्शक     X     अपारदर्शक

पूर्ण              X      अपूर्ण

पूर्णांक         X      अपूर्णांक

प्रकट           X      अप्रकट

प्रत्यक्ष         X      अप्रत्यक्ष

प्रमाण         X      अप्रमाण

प्रसन्न          X      अप्रसन्न

प्रशस्त        X      अप्रशस्त

प्रसिद्ध         X     अप्रसिद्ध

प्रामाणिक    X     अप्रामाणिक

प्रिय             X     अप्रिय

मर्यादित      X     अमर्यादित

मूर्त              X      अमूर्त

यशस्वी        X     अयशस्वी

योग्य           X     अयोग्य

लिखित        X      अलिखित

लौकिक       X      अलौकिक

रसिक          X      अरसिक

रुंद              X      अरुंद

विकारी        X      अविकारी

विचारी         X      अविचारी

विभक्त          X      अविभक्त

विवाहित       X      अविवाहित

विवेकी          X       अविवेकी

विस्मरणीय  X      अविस्मरणीय

विश्वास        X       अविश्वास

वैध               X       अवैध

व्यवस्थित    X      अव्यवस्थित

शक्य           X      अशक्य

शाश्वत        X      अशाश्वत

शांत             X      अशांत

शुद्ध              X       अशुद्ध

शुभ              X       अशुभ

सभ्य            X       असभ्य

समंजस        X       असमंजस

समान          X       असमान

समाधान      X       असमाधान

सफल          X      असफल

समर्थ           X      असमर्थ

सहकार        X       असहकार

सत्य             X       असत्य

साध्य           X       असाध्य

सामान्य      X       असामान्य

साधारण      X       असाधारण

स्पृश्य          X        अस्पृश्य

सुर              X        असुर

सुरक्षित       X        असुरक्षित

संतुष्ट          X        असंतुष्ट

संतोष          X        असंतोष

स्थिर            X        अस्थिर

स्पष्ट           X        अस्पष्ट

स्वच्छ          X        अस्वच्छ

स्वस्थ          X        अस्वस्थ

हिंसा            X        अहिंसा

ज्ञान             X        अज्ञान

ज्ञात             X        अज्ञात

क्षय              X       अक्षय

क्षम्य            X       अक्षम्य

ज्ञानी            X       अज्ञानी

 -------------------------------------------------------------------------

२ ‘अन्' हा उपसर्ग लागून तयार झालेले विरूद्धार्थी शब्द

 

अनुभवी       X        अननुभवी

अपेक्षित       X        अनपेक्षित

अवधान       X       अनवधान

आवश्यक    X       अनावश्यक

आदर          X       अनादर

आरोग्य      X       अनारोग्य

आवृत         X      अनावृत

आसक्त       X       अनासक्त

आस्था        X       अनास्था

इच्छा          X       अनिच्छा

उत्तीर्ण         X        अनुत्तीर्ण

उदार           X        अनुदार

औरस        X   अनौरस 

 

३ ‘ना’ हा उपसर्ग लागून तयार झालेले विरूद्धार्थी शब्द

 

कबूल         X       नाकाबूल

खुश           X      नाखूश,नाराज

पसंत         X      नापसंत

आवड        X       नावड

आवडता    X      नावडता

पास           X      नापास

बाद            X       नाबाद

मर्द             X       नामर्द

राजी           X       नाराजी

लायक        X       नालायक

इलाज         X        नाइलाज

 

४ ‘नि’, ‘नि:’,व ‘दु:’ हे उपसर्ग लागून तयार झालेले विरूद्धार्थी शब्द:

 

रोगी           X        निरोगी

संदिग्ध      X         नि:संदिग्ध

स्वार्थी        X         नि:स्वार्थी

पापी           X        निष्पापी

अपराधी     X        निरपराधी

आधार        X        निराधार

आशा          X        निराशा

उपाय          X        निरुपाय

उपयोगी     X        निरूपयोगी

उपद्रवी       X         निरूपद्रवी

उत्साही       X       निरुत्साही

लोभी          X       निर्लोभी

व्यसनी       X         निर्व्यसनी

धनवान      X         निर्धन

लक्ष            X        दुर्लक्ष

 

५ ‘गैर’, ‘बे’, ‘बिन’, ‘अव’,हे उपसर्ग लागून तयार झालेले विरूद्धार्थी शब्द:

 

लागू            X          गैरलागू

समज          X          गैरसमज

सोय            X         गैरसोय

हजर            X          गैरहजर

शिस्त          X          गैरशिस्त

शिस्त          X          बेशिस्त

जबाबदार    X          बेजबाबदार

कायदेशीर   X          बेकायदेशीर

सावध         X         बेसावध

सुरेल          X         बेसूर

हिशेबी        X         बेहिशेबी

इमानी        X        बेइमान

पगारी         X         बिनपगारी

चूक            X        बिनचूक

कृपा           X         अवकृपा

गुण            X        अवगुण

गुणी           X         अवगुणी

मान           X         अवमान 

 

६ वेगवेगळे उपसर्ग लागून तयार झालेले विरूद्धार्थी शब्द :

 

सचेतन       X          अचेतन

सबला         X         अबला

सकर्मक      X         अकर्मक

सलग          X          अलग

सशक्त          X          अशक्त

सत्पात्र         X          अपात्र

सज्ञान          X         अज्ञान

सकारण       X         अकारण

सदाचार       X         अनाचार

सन्मान        X         अपमान

सुशिक्षित     X         अशिक्षित

सुसह्य          X          असह्य

सुस्थिर         X          अस्थिर

सुविचार       X          कुविचार

सुपुत्र           X         कुपुत्र

सुविख्यात    X         कुविख्यात

सुसंगती      X         कुसंगती

सुस्वरूप      X         कुरूप

सजीव          X          निर्जीव

सदय           X          निर्दय

सुसंगत       X         विसंगत

स्मरण         X          विस्मरण

सुसंवाद       X          विसंवाद

सुगम          X          दुर्गम

सुगंध          X          दुर्गंध

होकार         X          नकार

सद्गुण          X           दुर्गुण

सदबुद्धी      X          दुर्बुद्धी

सुबोध         X          दुर्बोध

सुरक्षित      X         असुरक्षित

सुलभ         X         दुर्लभ

सुदैवी         X         दुर्दैवी

सत्कृत्य      X          दुष्कृत्य

सुकर         X         दुष्कर

सुयश         X        अपयश

विजय        X         पराजय

सुकाळ      X         दुष्काळ

सुचिन्ह      X         दुश्चिन्ह

सुवार्ता       X         दुर्वार्ता

अतिवृष्टी   X        अनावृष्टि

अत्यावश्यक   X        अनावश्यक

उत्कर्ष        X        अपकर्ष

उत्कृष्ट       X        निकृष्ट

उपकार      X          अपकार

शुभशकुन X          अपशकुन

स्वकीय     X            परकीय

स्वतंत्र       X             परतंत्र

स्वदेश       X             परदेश

स्वातंत्र्य    X              पारतंत्र्य

स्वाधीन     X              पराधीन

स्वावलंबी   X           परावलंबी

इहलौकिक X         परलौकिक

उन्नती         X             अवनती

सुलक्षणी   X         अवलक्षणी

नशीबवान X        कमनशिबी

आकर्षक   X       अनाकर्षक 

 

७ अनियमित विरूद्धार्थी शब्द :

 

अनुरूप           X                 विजोड

अमृत               X                  विष

अलीकडे           X               पलीकडे

अर्थपूर्ण             X              निरर्थक

अध्ययन            X              अध्यापन

अटक              X                   सुटका

अवघड             X                   सोपे

आठवणे          X                 विसरणे

आघाडी           X                पिछाडी

आशीर्वाद         X                 शाप

आळशी            X                उद्योगी

आकाश            X                पाताळ

आत                 X                बाहेर

आनंद              X                   दु:ख

आरंभ              X               अखेर,शेवट

आसक्ती           X                 विरक्ती

इकडे               X               तिकडे

उदय                X                   अस्त

उत्कृष्ट            X               निकृष्ट

उद्घाटन         X                समारोप

उपकार            X                अपकार

उपयोगी          X               निरुपयोगी

उघड               X                  गुप्त,बंद

उच्च                X                   नीच

उताणा            X                 पालथा

उद्धट               X                 नम्र

उधळ्या           X               कंजूष

उष्ण                X                थंड,शीतल

उंच                  X         ठेंगू,बुटका,सखोल

ऊन                 X                  सावली

उलटा              X                  सुलटा

ओला              X       कोरडा ,सुका

अंधार              X             उजेड

कठीण             X            मऊ,कोमल

कडू                  X              गोड

कच्चा               X             पक्का

कडक              X            नरम

कृष्ण               X             धवल

कृतज्ञ              X             कृतघ्न

कृत्रिम             X            नैसर्गिक

काळोख           X             प्रकाश

काळा               X          पांढरा,गोरा

कोवळे              X             जून ,राठ

कौतुक              X               निंदा

खरे                   X            खोटे

खरेदी               X                विक्री

खिन्न                 X          प्रसन्न ,आनंदी

खोल                X          उथळ

गच्च                X            सैल,विरळ

गतकाळ          X          भविष्यकाळ

गरीब               X              श्रीमंत

गिऱ्हाईक         X          विक्रेता

गुळगुळीत       X   खडबडीत,खरखरीत

गुरु                  X           शिष्य

ग्रामीण            X              शहरी

ग्राह्य                 X               त्याज्य

घट्ट                   X               सैल

चपळ                X               मंद

चढण                X              उतरण

चांगले              X              वाईट

चूक                  X             बरोबर

चोर                   X               साव

जन्म                 X              मृत्यू

जळणे               X            विझणे

जमा                 X          खर्च

जलद               X             सावकाश

ज्येष्ठ               X             कनिष्ठ

टंचाई               X               विपुलता

टिकाऊ             X            कमकुवत

तरुण               X                म्हातारा

तारक               X               मारक

ताजे                  X               शिळे

तिक्ष्ण                X              बोथट

तेजी                   X             मंदी

तेजस्वी              X            तेजहीन

थोर         X              लहान

थोरला       X               धाकटा

दाट            X             विरळ

दिवस         X           रात्र

दीर्घ             X          ऱ्हस्व

दुरुस्त         X            नादुरुस्त

दुष्ट              X              सुष्ट

दूर              X              जवळ

देव         X           दैत्य ,दानव ,राक्षस

देशभक्त        X            देशद्रोही

दोष        X              गुण

धीट         X              भित्रा

धूर्त            X                  भोळा,मूर्ख

नफा           X                   तोटा

नवा             X                 जुना

नम्रता           X                उद्धटपणा

नक्कल         X               अस्सल

नशीबवान     X              कमनशिबी

नाशवंत        X               अविनाशी

निर्भय         X                 भित्रा

निर्मळ        X                 मळका

न्यूनता       X                  विपुलता

पहिला      X                  शेवटचा

पक्का       X                  कच्चा

प्रखर         X                 सौम्य

प्रचंड          X                चिमुकले

प्रगती         X                अधोगती

पाप             X               पुण्य

पापी           X               पुण्यवान

प्राचीन        X              अर्वाचीन

प्रारंभ         X                अखेर,शेवट

पूर्व             X                पश्चिम

प्रेम             X               द्वेष

फुलणे        X              कोमेजणे

बरे               X             वाईट  

बलाढ्य        X            किरकोळ

बलवान        X            दुर्बल

बिंब               X          प्रतिबिंब

बुद्धिमान       X          ढ,मठ्ठ,मूर्ख

बोलका      X   अबोल,मुका,मितभाषी

भरती            X          ओहोटी

भक्कम         X            कमकुवत

भव्य             X           चिमुकले

भाग्यवान       X         दुर्भागी,अभागी

मर्त्य             X          अमर

मंजुळ          X          कर्कश

मागचा         X          पुढचा

मान             X          अपमान

माथा           X           पायथा

मालक        X            नोकर

मित्र            X            शत्रू

मृत            X             जिवंत

मैत्री          X           दुष्मनी,वैर,शत्रुत्व

मोकळे        X             बंदिस्त

मृदु             X             टणक,कठीण

मंद               X           जलद

रडू               X           हसू

रागीट          X             प्रेमळ

राजमार्ग         X        आडमार्ग

राव              X             रंक

रोख              X         उधार

रुचकर           X         बेचव

लवकर         X           सावकाश

लघू           X             विशाल,गुरु

लाभ            X          तोटा,हानी

लांब           X           आखूड

वडीलार्जित      X         स्वकष्टार्जित

वर             X            खाली

वर              X            वधू

विक्षिप्त       X            समंजस

वैयक्तिक      X         सार्वजनिक

वृद्ध             X           तरुण

शहाणा      X           मूर्ख,खुळा,वेडा

शीघ्र         X               मंद

शाश्वत      X  नश्वर,अशाश्वत,क्षणभंगुर

शूर,धाडशी       X           भित्रा           

शंका           X                खात्री

सरळ           X                वाकडे

समोर           X                 मागे

सज्जन            X               दुर्जन

सवाल            X               जवाब

सनातनी         X               सुधारक

सरळ             X               वाकडा

संशय            X               खात्री

स्तुती             X              निंदा

स्वस्त             X             महाग

साम्य             X             भेद

सुरुवात           X           शेवट

सुरेल              X         कर्कश ,भसाडा

सुख               X            दु:ख

सुंदर              X            कुरूप

सुबक             X           बेढब

सूर्योदय          X           सूर्यास्त

सौंदर्य            X           कुरूपता

स्तुती             X            निंदा

स्थूल             X            सूक्ष्म

स्वर्ग             X            नरक,पाताळ

हसणे           X             रडणे

हळू             X              जलद

हर्ष              X              खेद

हार               X            जीत

हुशार           X            मठ्ठ 

First Unit Test 2020 (Sub:- Environmental Studies) Standard One

 First Unit Test 2020 (Sub:-Environmental Studies) Standard One

ऑनलाईन चाचणी | फुलपाखरू | इयत्ता 2 री

 ऑनलाईन चाचणी | फुलपाखरू | इयत्ता 2 री

Online test | My Home | Environmental Studies | Standard Two

Online test | My Home | Environmental Studies | Standard Two

शब्दसमूहाबद्दल एक शब्द | मराठी भाषिक उपक्रम

शब्दसमूहाबद्दल एक शब्द

 

____________________________________________________________________________

अनेक बाबींवर एकाच वेळी लक्ष ठेवणारा – अष्टावधानी

सर्वात शेवटी जन्मलेला -अनुज  

अरण्याचा राजा – वनराज

देवलोकातील सुंदर स्त्रिया – अप्सरा

अरण्याची शोभा – वनश्री

घरी पाहुणा म्हणून आलेला – अतिथि

अपेक्षा नसताना घडलेली गोष्ट – अनपेक्षित

आवरता येणार नाही असे – अनावर

अस्वलाचा खेळ करणारा – दरवेशी

कधीही नाश न पावणारा – अविनाशी

आपल्या लहरी प्रमाणे वागणारा – स्वच्छंदी

ज्याला काशाचीच उपमा देता येणार नाही असे- अनुपम

आग विझवणारे यंत्र – अग्निशामक यंत्र

वर्णन करता येणार नाही असे – अवर्णनीय

इनाम म्हणून वंशपरंपरागत मिळालेली जमीन – वतन

ज्याचा विसर पडणार नाही असा – अविस्मरणीय

ईश्वर आहे असे मानणारा – आस्तिक

लहान मुलाला झोपण्यासाठी गायिलेले गाणे – अंगाईगीत  

ईश्वर नाही असे मानणारा – नास्तिक

थोडक्यात समाधान मानणारा - अल्पसंतुष्ट

उंचावरून पडणारा पाण्याचा प्रवाह – धबधबा

स्वतःच्या फायद्याचे पाहणारा – अप्पलपोटा

ऐकायला व बोलायला न येणारा – मूकबधीर

ज्यास कोणीही शत्रू नाही असा – आजातशत्रू

भाषण ऐकणारे – श्रोते

ज्यास कोणीही जिंकू शकत नाही असा – अजिंक्य

अंग राखून काम करणारा – अंगचोर

निराश्रितांचा सांभाळ करणारी संस्था – अनाथाश्रम  

कथा सांगणारा – कथेकरी

पूर्वी कधीही न घडलेले – अभूतपूर्व

कथा लिहिणारा – कथाकार,कथालेखक

पूर्वी कधीही न ऐकलेले – अश्रुतपूर्व

कल्पना नसताना आलेले संकट – घाला

कोणाच्याही पक्षात सामील न होणारा – अपक्ष

कधीही जिंकला न जाणारा – अजिंक्य

नेत्याचे अनुकरण करणारे – अनुयायी

कर्तव्याकडे पाठ फिरवणारा – कर्तव्यपराङमुख

पडदा दूर करणे – अनावरण  

कर्तव्य पार पाडण्यात तत्पर असणारा – कर्तव्यदक्ष

न कळण्यासारखे – अनाकलनीय

कसलीच इच्छा नसलेला – निरिच्छ

हत्तीला वश करण्याचे साधन – अंकुश

कष्ट करून जगणारा,श्रमांवर जगणारा – श्रमजीवी,कष्टकरी

ज्याला कधीही म्हातारपण येत नाही असा – अजर

कविता करणारा / रचणारा – कवी

स्वच्छ,गार पाणी ठेवण्याची जागा – आबदारखना

गाणे गाणारा – गायक

गाणे गाणारी – गायिका

लग्नात द्यावयाची भेट – आहेर

कविता करणारी – कवयित्री

मनाला आल्हाद देणारा – आल्हाददायक

कमी आयुष्य असलेला – अल्पायू,अल्पायुषी

आकाशातील ताऱ्यांचा पट्टा – आकाशगंगा

कमी वेळ टिकणारा – अल्पजीवी,क्षणभंगुर

बालकांपासून वृद्धांपर्यन्त सर्वजण – आबालवृद्ध

किल्ल्याच्या सभोवतालची भिंत – तट

जिवंत असेपर्यन्त -आजन्म

कुस्ती खेळण्याची जागा – हौद,आखाडा

मरण येईपर्यंत – आमरण  

केलेले उपकार जाणणारा – कृतज्ञ

इतरांच्या आधारावर जगणारा – आश्रित  

केलेले उपकार विसरणारा – कृतघ्न

सतत उद्योगशील असणारा – उद्यमशील

कैदी ठेवण्याची जागा – कारागृह,बंदिशाळा,तुरुंग

शापापासून सुटका – उ:शाप  

खूप दानधर्म करणारा – दानशूर

उदयाला येत असलेला – उदयोन्मुख

खूप आयुष्य असलेला – दीर्घायू,दीर्घायुषी

जमिनीतून पाझरून निघणारा झरा – उपळी  

खूप मोठा विस्तार असलेले – ऐसपैस,विस्तीर्ण

सतत एकटे राहण्याची आवड असलेला – एकलकोंडा  

खूप पाऊस पडणे – अतिवृष्टी

एकाच अवतारावर विश्वास ठेवणारे – एकेश्वरी  

गाईसाठी काढून ठेवलेला घास – गोग्रास

ज्याला कधीही वीट नाही असे – अवीट

गोलाकार फिरणारा सोसाट्याचा वारा – वावटळ

एखाद्या गोष्टीची उणीव असलेली स्थिति – अभाव  

घरदार नष्ट झाले आहे असा – निर्वासित

थोरांनी लहानांच्या प्रति व्यक्त केलेली सदिच्छा – आशीर्वाद

घोडे बांधायची जागा – पागा,तबेला

विविध बाबींत प्रवीण असलेला – अष्टपैलू

चरित्र लिहिणारा – चरित्रकार

ज्याचा थांग लागत नाही असा – अथांग

चार रस्ते एकत्र येतात ती जागा – चौक,चवाठा

न टाळता येणारे – अपरिहार्य  

अनेकांमधून निवडलेले – निवडक

कधीही नाश न पावणारे – अविनाशी  

चांदण्या रात्रीचा पंधरवडा – शुद्धपक्ष,शुक्लपक्ष

अनुभव नसलेला – अननुभवी  

चित्रे काढणारा – चित्रकार

ज्याचा विवाह झाला नाही असा – अविवाहित

जमीनीखालचा गुप्त मार्ग – भुयार

अतिशय उंच असलेला – अत्युच्च

जमिनीवर राहणारे प्राणी – भूचर

एकाला उद्देशून दुसऱ्याला बोलणे – अन्योक्ती

जमीन व पाणी अशा दोन्ही ठिकाणी राहणारे प्राणी – उभयचर

पायात पादत्राणे न घालता – अनवाणी  

जमिनीचे दान – भूदान

ज्याची किंमत होऊ शकत नाही असे – अनमोल

जादूचे खेळ करून दाखवणारा – जादूगार

कोणाचाही आधार नाही असा – अनाथ

ज्याला आईवडील नाहीत असा – पोरका,अनाथ

अन्न देणारा -अन्नदाता  

ज्याच्या हातात चक्र आहे असा – चक्रपाणि,चक्रधर

तुलना करता येणार नाही असे – अतुलनीय  

ज्याला मरण नाही असा – अमर

ज्याला सीमा नाही असे – असीम

ज्याला कोणीही शत्रू नाही असा – अजातशत्रू

विषयाला सोडून बोलणे – अप्रस्तुत  

ज्याला लाज नाही असा – निर्लज्ज

मोफत जेवण मिळण्याचे ठिकाण – अन्नछत्र

ज्याचा तळ लागत नाही असा – अथांग

संपूर्ण शरीरभर किंवा पायापासून डोक्यापर्यंत – आपादमस्तक

ठराविक काळाच्या अंतराने प्रसिद्ध होणारे – नियतकालिक

अगदी पूर्वीपासून राहणारे मूळ रहिवासी – आदिवासी

ढगांनी भरलेले – ढगाळलेले,अभ्राच्छादित

स्वतःच लिहिलेले स्वतःचे चरित्र – आत्मवृत

तीन रस्ते एकत्र मिळतात ते ठिकाण – तिठा

देव आहे असे मानणारा – आस्तिक  

थोड्यावर संतुष्ट असणारा – अल्पसंतुष्ट

सूचना न देता येणारा – अतिथि

दगडावर मूर्ती घडवणारा – शिल्पकार

ज्याचे हात गुढघ्यापर्यन्त लांब आहेत असा – आजानुबाहू   

दगडावर कोरलेले लेख – शिलालेख

नसलेली गोष्ट आहे असे वाटणे – आभास

दररोज प्रसिद्ध होणारे – दैनिक

शिल्लक राहिलेले – उर्वरित

दर आठवड्याने प्रसिद्ध होणारे – साप्ताहिक

ज्याच्यावर उपकार झाले आहेत असा – उपकृत  

दर पंधरवाड्याने प्रसिद्ध होणारे – पाक्षिक

सूर्याचे उत्तरेकडे सरकणे – उत्तरायण

दर महिन्याला प्रसिद्ध होणारे – मासिक

सतत पैसा खर्च करणारा – उधळ्या  

दर तीन महिन्यांनी प्रसिद्ध होणारे – त्रैमासिक

घरदार नसलेला -उपऱ्या  

दर सहा महिन्यांनी प्रसिद्ध होणारे – षण्मासिक

हळूहळू घडून येणारा बदल – उत्क्रांती

दर वर्षाला,वर्षातून एकदा प्रसिद्ध होणारे – वार्षिक

श्रम न करता खाणारा -ऐतोबा  

दररोज ठरलेला कार्यक्रम – दिनक्रम

दुसऱ्याचे दु:ख पाहून कळवळणारा  

दारावरील पहारेकरी – द्वारपाल,दारवान

जिचे डोळे कमलपुष्पाप्रमाणे सुंदर आहेत अशी – कमलाक्षी  

दुष्काळात सापडलेले लोक – दुष्काळग्रस्त

ऐकण्यास गोड लागणारे – कर्णमधुर

दुसऱ्यावर अवलंबून असलेला – परावलंबी

कष्ट करून जगणारे – कष्टकरी  

दुसऱ्यावर अवलंबून नसलेला – स्वावलंबी

इच्छीलेली वस्तू देणारी गाय – कामधेनू

दोन नद्या एकत्र मिळतात ते ठिकाण – संगम

कार्य करण्यास सक्षम असलेला – कार्यक्षम  

देशाची सेवा करणारा – देशसेवक

भाकरी करण्याची लाकडी परात – काठवत 

देवापुढे सतत जळणारा दिवा -नंदादीप

मडकी बनवणारा -कुंभार

दुसऱ्यावर उपकार करणारा – परोपकारी

नेहमी खोडी काढणारा – खट्टयाळ  

धान्य साठवण्याची जागा – कोठार

आपल्याबरोबर खेळात भाग घेणारा – खेळगडी

नदीची सुरुवात होते ती जागा – उगम

गावाभोवतालचा तट – गावकूस

नदीतील खोलगट भागातील खोल पाणी – डोह

गावाचा कारभार – गावगाडा   

नाटक लिहिणारा – नाटककार

गुणांची कदर करणारा – गुणग्राहक  

होडी चालवणारा – नावाडी,नाखवा,नाविक

नावाचा एकसारखा उच्चार – घोष  

नाटकात किंवा चित्रपटात काम करणारा – नट,अभिनेता

मोठ्याने केलेले पाठांतर – घोकंपट्टी

नेहमी घरात बसून राहणारा – घरकोंबडा

गाडीच्या चाकांनी पडलेली वाट – चाकोरी  

पहाटेपूर्वीची वेळ – उष:काल

मानवाच्या पापपुण्याचा हिशोब ठेवणारा यमाचा सेवक – चित्रगुप्त

पाऊस मुळीच न पडणे -अवर्षण , अनावृष्टी

चिरकाल जगणारा – चिरंजीवी

पायापासून डोक्यापर्यंत – आपादमस्तक

चंद्राप्रमाणे मुख असणारी – चंद्रमुखी   

पायात जोडे न घातलेला – अनवाणी

चार वेदांमध्ये पारंगत असणारा – चतुर्वेदी  

पायी जाणारा – पादचारी

चार रस्ते एकत्र येतात ती जागा – चव्हाट  

पाहण्यासाठी आलेले लोक – प्रेक्षक

सतत कोसळणारा पाऊस – झड

पाण्यात राहणारे प्राणी – जलचर

रिकामा हिंडणारा – टवाळखोर  

पुरामुळे ज्याचे नुकसान झाले असे लोक – पूरग्रस्त

तोंडावर स्तुती करण्याचा गुण – तोंडपुजेपणा

पूर्वी कधीही घडले नाही असे – अभूतपूर्व

अतिशय नाजुक – तोळामासा

प्रेरणा देणारा – प्रेरक

जहाजांना दिशा दाखविणारा मनोऱ्यावरील दिवा – दिपस्तंभ 

फुकट भोजन मिळण्याचे ठिकाण – सदावर्त,अन्नछत्र

दोन थड्या भरून वाहणारी नदी – दुथडी

विनामूल्य पाणी मिळण्याचे ठिकाण – पाणपोई

कुंजात विहार करणारा – कुंजविहारी  

बसगाड्या थांबण्याची जागा – बस-स्थानक

अकस्मात घडून आलेला बदल – क्रांती  

बातमी आणून देणारा/देणारी – वार्ताहर

आकाशात गमन करणारा – खग  

बातमी सांगणारा/सांगणारी – वृत्तनिवेदक /वृत्तनिवेदिका

सापांचा खेळ करणारा – गारुडी  

भाषण करणारा – वक्ता

चार पाय असणारे – चतुष्पाद

मन/चित्त आकर्षित करणारा – मनोहर,चित्ताकर्षक,मनोवेधक चित्तवेधक

सैन्याची चक्राकार केलेली रचना – चक्रव्यूह  

मालाचा साठा करून ठेवण्याची जागा – गुदाम,कोठार,वखार

गावच्या कामकाजाची जागा - चावडी

माकडाचा खेळ करून दाखवणारा – मदारी

चंद्रापासून येणारा प्रकाश – चांदणे  

मासे पकडणारा – कोळी

त्वरित कृती करणारा – जहाल

मूर्ती बनवणारा – मूर्तिकार

जिवाला जीव देणारा – जिवलग

मूर्तीची पूजा करणारा – मूर्तिपूजक

नाणी तयार करण्याचा कारखाना – टंकसाळ  

मूर्तीची तोडफोड करणारा – मूर्तिभंजक

तांब्याच्या पत्र्यावर कोरलेला लेख – ताम्रपट

मोजता येणार नाही असे – अगणित,असंख्य

दोन नद्यांमधील जागा – दुआब

श्रेष्ठ ऋषि – महर्षी

एक देश सोडून दुसऱ्या देशी जाणे – देशांतर

मृत्यूवर विजय मिळवणारा – मृत्युंजय

सर्व दिशांना पांगलेले – दिगंतर

योजना आखणारा – योजक

उंचावरुन कोसळणारा पाणलोट – धबधबा

रणांगणावर आलेले मरण – वीरमरण

बिनचूक वजनाचा काटा – धारवाडी काटा

रक्षण करणारा – रक्षक

अपत्य नसणारा – निपुत्रिक

रात्रीचा पहारेकरी – जागल्या

नऊ दिवस टिकणारा ताप - नवज्वर  

राज्यातील लोक – प्रजाजन,रयत,प्रजा

नवीन मतांचा पुरस्कार करणारा  - नवमतवादी

रोग्याची शुश्रूषा करणारी – परिचारिका

ठरावीक काळानंतर प्रसिद्ध होणारे – नियतकालिक 

लग्नासाठी जमलेले लोक – वऱ्हाडी

कशाचीही भीती नसणारा – निर्भय

लढण्याची विद्या – युद्धकला

ज्याला आकार नाही असा – निराकार

लाखो रुपयाचा धनी – लक्षाधीश

नाटकाच्या प्रारंभीचे स्तवन गीत – नांदी

लिहिता – वाचता येणारा – साक्षर

जगाचा नाश होण्याची वेळ – प्रलयकाळ

लिहिता वाचता न येणारा – निरक्षर

आधुनिक विचारांचा दृष्टिकोण असणारा – पुरोगामी

लोकांचा आवडता – लोकप्रिय

पिण्यास योग्य असलेला द्रवपदार्थ – पेय

लोकांनी मान्यता दिलेला – लोकमान्य

पाच वडांचा समूदाय असलेली जागा – पंचवटी

लोकांचे नेतृत्व करणारा – लोकनायक

चिखलात उगवलेले कमळ – पंकज

वनात राहणारे प्राणी – वनचर

लोकांच्या मदतीने चाललेले राज्य – प्रजासत्ताक

डोंगरकपारीत राहणारे लोक – गिरिजन

पिकांच्या दोन ओळींतील अंतर – पाथगी

वाडवडिलांकडून मिळालेली – वाडीलोपार्जित

साक्षात्कार झालेला – द्रष्टा   

विमान चालवणारा – वैमानिक

पतीचा भाऊ - दीर  

व्याख्यान देणारा – व्याख्याता

कापड बांधून मशाल तयार केलेला दिवा – दिवटी

शत्रूकडील बातमी काढणारा – हेर

जे साध्य करावयाचे आहे ते – ध्येय 

शत्रूला सामील झालेला – फितूर

केवळ धर्मभेद करणारा – धर्मांध

शिकारीसाठी उंच बांधलेला माळा – मचाण

रात्री फिरणारा – निशाचर  

शेती करतो तो – शेतकरी

एकाच गोष्टीचा नाद करणारा – नादिष्ट

शोध लावणारा – संशोधक

कसलीही अपेक्षा नसणारा – निरपेक्ष

सतत काम करणारा – दिर्घोद्योगी

पाण्याखालून चालणारी बोट – पाणबुडी

सतत निंदानालस्ती करणारा – निंदक

लोकांचे पुढारीपण करणारा – पुढारी

समाजाची सेवा करणारा – समाजसेवक

जुन्या मातांना चिकटून राहणारा – पुराणमतवादी  

सर्व इच्छा पूर्ण करणारी गाय – कामधेनू

आईवडील नसलेला – पोरका

सर्व इच्छा पूर्ण करणारा वृक्ष – कल्पवृक्ष

पूर्वी जन्मलेला – पूर्वज  

संकट दूर करणारा – विघ्नहर्ता

पाहण्यायोग्य अनेक वस्तू मांडलेली जागा – प्रदर्शन  

स्वतःची बुद्धी न वापरता सांगितले तेवढेच काम करणारा – सांगकाम्या

ग्रंथात मागाहून घातलेला मजकूर – प्रक्षिप्त

सिनेमाच्या कथा लिहिणारा – पटकथा लेखक

पडक्या घराची मोकळी जागा – बखळ

सुखाच्या मागे लागलेला – सुखलोलुप

डोंगर पोखरून तयार केलेला रस्ता – बोगदा

स्वर्गातील इंद्राची बाग – नंदनवन

राजाची स्तुती करणारा – भाट

स्वतः संपादन केलेली – स्वार्जित,स्वसंपादित

दुसऱ्याच्या मनातील जाणणारा – मनकवडा  

स्वतः श्रम न करता खाणारा – ऐतखाऊ

मुद्द्याला धरून असलेले – मुद्देसूद

स्वतःच्याच फायद्याचा विचार करणारा – स्वार्थी

मशाल धरणारा नोकर – मशालजी

स्वतःबद्दल अभिमान असलेला – स्वाभिमानी

यज्ञ करण्याची ठराविक जागा – यज्ञसूकर  

स्वतःबद्दल अभिमान नसलेला – स्वाभिमानशून्य

नवऱ्या मुलाचा बाप – वरबाप  

दुसऱ्याला काहीही सहजगत्या देणारा – उदार,दिलदार

चारही बाजूला पाणी असलेला भूप्रदेश – बेट  

स्वदेशाचा अभिमान असणारा – स्वदेशाभिमानी

वारस नसलेला – बेवरसी  

स्तुती गाणारा – भाट

निरर्थक गोष्टी किंवा गप्पा – भाकडकथा

हत्तीला काबूत ठेवणारा – माहूत

भांडण उकरून काढणारा – भांडकुदळ

हरिणासारखे डोळे असणारी – मृगाक्षी,हरिणाक्षी,मृगनयना

म्हातारपणी बुद्धीला झालेला विकार – म्हातारचळ

हिंडून करायचा पहारा – गस्त

लग्न झालेल्या मुलीच्या आई वडिलांचे घर – माहेर

हिमालयापासून कन्याकुमारीपर्यंत – आसेतुहिमाचल

डोक्यावर ओझे वाहून नेणारा – माथाडी

Similarity And Differences | Questions And Answers | Standard One

 Similarity And Differences 
 Questions And Answers

-------------------------------------

Q.1) Fill in the Blanks.

    a) Everyone appears __________ from one another.                (Ans:- Different)

     b) Old Peoples have ___________ Hair.                                       (Ans:- White)

     c) People Look _____________ according to their age.              (Ans:- Different)

     d) We have The ____________ parts of the body.                      (Ans:- Same)

------------------------------------------------------------------------------------

Q.2) Write whether the follwing sentences are correct or incorrect.

    a) All peoples have the same parts of the body.                       (Ans:- Correct)

     b) Each person looks different from the other.                         (Ans:- Correct)

     c) All Peoples have black eyes.                                                   (Ans:- Incorrect)

     d) All peoples have the same height.                                         (Ans:- Incorrect)

     e) A young man looks different from an old man.                    (Ans:- Correct)

     f) All Peoples have Pointed Noses.                                            (Ans:- Incorrect)

-------------------------------------------------------------------------------------

Q.3) Draw Any one body part and colour it.

First Unit Test.2020 | Subject- English ( Standard One)

 First Unit Test.2020 | Subject- English ( Standard One)